SrbijaSpace logo

Koji su najčešći zagađivači životne sredine?

 

Koji su najčešći zagađivači životne sredine?

Zagađenje vazduha je proces kojim supstance i energetski oblici nisu prisutni u normalnom sastavu atmosfere dospevaju u atmosferu, ili su prisutni ali u mnogo nižim koncentracijama. Zagađenje vazduha je unošenje hemikalija, čestica ili bioloških materijala koji izazivaju štetu ili neprijatnosti za ljude ili druge žive organizme, ili prouzrokuju štetu prirodnom okruženju ili izgrađenom okruženju, u atmosferi.
 

Više od 3.000 supstanci koje nisu deo atmosferskog sastava, koje padaju u atmosferu, mogu se smatrati zagađivačima vazduha.


Neke supstance koje su normalno prisutne u atmosferi u određenoj koncentraciji,  postaju opasni onda kada se njihova koncentracija ZNAČAJNO poveća. Takođe određene supstance koje su normalno prisutne u određenim slojevima atmosfere nisu zagađivači ali ako pređu u drugi sloj postaju zagađivači. /npr. kada ozon iz stratosfere pređe u troposferu postaje zagađivač/.

Zagađenje vazduha se može analizirati na tri novoa:

  • globalno zagađenje,
  • regionalno zagađenje
  • lokalne zagađivače

Globalno zagađenje je rezultat kumulativnih efekata različitih izvora, lociranih na celoj površini zemaljske kugle, koji se manifestuju globalnim efektima: oštećenjem stratosferskog ozona; efekat staklene bašte - emisija gasova staklene bašte (CO2, meta, itd.); formiranje aerosola (oblaci zagađivača koji suspenduju čestice i hemijska jedinjenja).

zagadjenje vazduha filter za vazduh

Regionalno zagađenje je delimično rezultat lokalnog zagađenja vazduha – uključujući i ono koje proizvode pojedinačni izvori, kao što su automobili – koje se proširilo na područja od mnogo hiljada kvadratnih kilometara. Meteorološki uslovi i oblici terena mogu u velikoj meri uticati na koncentraciju zagađenja vazduha na bilo kom mestu, posebno lokalno i regionalno. Na primer, gradovi koji se nalaze u uvalama, kotlinama i dolinama preko kojih se formiraju atmosferske inverzije verovatno da će patiti od ozbiljnog smoga. Oksidi sumpora i azota koji se prenose atmosferom na velike udaljenosti, a zatim se talože u rastvoru kao kisela kiša, mogu izazvati ozbiljna oštećenja vegetacije, vodenih puteva i zgrada.

Lokalni zagađivači (smog) mogu se slobodno definisati kao široko rasprostranjeno zagađenje vazduha sa više izvora koje se javlja u vazduhu gradova. Smog nastao  kombinacijom dima i magle, nastajao je kondenzacijom vode na česticama dima, obično kao posledica sagorevanja uglja.


BONUS VIDEO: PANIKA zbog zagađenja u SRBIJI?


Prirodni procesi koji utiču na kvalitet vazduha uključuju vulkane, koji proizvode čestice sumpora, hlora i pepela. Šumski požari proizvode dim i ugljen monoksid. Goveda i druge životinje emituju metan kao deo procesa varenja. Čak i borovi emituju isparljiva organska jedinjenja. 


NAJČEŠĆI ZAGAĐIVAČI PRISUTNI U VAZDUHU
 

Hlor (Cl2) Iako se koncentracije hlora veoma brzo menjaju u atmosferi zbog atmosferske hemije čak i slabe kiše mogu da uklone sav hlor iz vazduha. Međutim, za vrlo kratko vreme može doći do oštećenja biljaka u blizini izvora zagađenja.Uticaj zagađenja hlorom se povećava na jakoj sunčevoj svetlosti i smanjuje se u suši i niskim temperaturama.

Fluor-mnoge čestice i gasoviti fluoridi se proizvode kada se rude koje sadrže fluor obrađuju i koriste u industriji. Uobičajeni gasoviti fluoridni zagađivači su HF, SiF6, CF4 i F2. Čvrsti fluoridni zagađivači uključuju kriolit, NaF itd. Glavni izvori zagađivača fluora su ciglane, fabrike aluminijuma, staklare, čeličane, fabrike keramike, fabrike fosfatnih đubriva i topionice uranijuma. Do određenog zagađenja fluorom dolazi i tokom sagorevanja uglja. Najštetniji zagađivač fluorida je gasoviti vodonik fluorid (HF).

Hlorovodonik (HCl) HCl gas se oslobađa u velikim količinama pri sagorevanju PVC-a i svih hlorisanih ugljovodoničnih materijala u velikim požarima ili topionicama. Gas HCl je veoma higroskopan i brzo prelazi u hlorovodoničnu kiselinu reagujući sa atmosferskom vlagom i formira kapljice aerosola.

zagadjenje zivotne okoline filter za vodu vazduh ambilife

Amonijak (NH3) Kontinuirano oslobađanje amonijaka iz izvora retko je dovoljno visoko da izazove akutna oštećenja, ali povremeno veliko oslobađanje ili prosipanje može izazvati zagađenje amonijakom. Visoke koncentracije amonijaka se ponekad nalaze oko intenzivnih poljoprivrednih jedinica. Stepen izlaganja se brzo smanjuje sa povećanjem udaljenosti od izvora. Pod određenim uslovima, amonijak može ostati u obliku oblaka iznad nivoa zemlje, uzrokujući više oštećenja drveću nego prizemnoj flori. Može potrajati do 9 dana da se razviju znaci oštećenja. Kod većine biljnih vrsta, oporavak može nastupiti za oko 2 nedelje nakon prestanka izlaganja.

Curenje amonijaka dovodi do štetnih efekata na vodene ekosisteme u rekama i jezerima, oštećenja šuma, useva i druge vegetacije. Eutrofikacija može dovesti do ozbiljnog smanjenja kvaliteta vode sa naknadnim uticajima, uključujući smanjenje biodiverziteta, promene u sastavu i pa čak i toksičnosti. Ugradnja aparata za prečišćavanje vode na bazi reverzne osmoze se iz tih razloga preporučuje kako u gradovima tako i u seoskim sredinama, posebno ako se domaćinstva snabdevaju bunarskom vodom.  Ovi aparati ne samo da mogu eliminisati amonijak već i druge nečistoće i zagađivače poput hlora i fluora i teških metala.

Isparljiva organska jedinjenja podrazumevaju niz različitih zagađivača, kao što su ugljeni hidrati, organska jedinjenja i rastvarači. Ovo jedinjenja obično potiču iz rezervoara benzina, industrijskih procesa i sagorevanja goriva, upotrebe boja i sredstava za čišćenje ili poljoprivrednih aktivnosti. Isparljiva jedinjenja igraju važnu ulogu u oblikovanju ozona u donjem atmosferskom sloju, glavnom uzroku smoga. Mogu izazvati različite zdravstvene efekte, u zavisnosti od vrste prisutnih jedinjenja i njihove koncentracije. Efekti mogu varirati od neprijatnog mirisa do smanjenja kapaciteta pluća, pa čak i raka.U svim zatvorenim prostorijama i postrojenjima gde se radi sa isparljivim jedinjenjima preventive radi preporučuje se upotreba PREČIŠĆIVAČA VAZDUHA sa HEPA FILTEROM I HLADOM KATALIZOM.

Ugljen monoksid (CO) - ovaj gas nastaje pri nepotpunom sagorevanju goriva. Ugljenmonoksid doprinosi efektu staklene bašte, smogu i zakiseljavanju. Gas se može vezati za hemoglobin u krvi, sprečavajući transport kiseonika kroz telo. To dovodi do iscrpljivanja kiseonika u srcu, mozgu i krvnim sudovima, što na kraju dovodi do smrti. Drugi prirodni izvori CO uključuju vulkane, šumske požare i druge oblike sagorevanja.

Kao što možemo primetiti zagađivači su brojni, nažalost svi doprinesu zagađenju celokupne životne sredine što podjednako ugrožava i biljke i životinje i čoveka. Ukoliko ne budemo vodili računa kao pojedinci i kao zajednica zdrav vazduh i zdrava voda postaće nešto o čemu ćemo samo moći maštati.

 


Autorski tekst: Edmon Dantes


Komentari (1)

Eh kad bi ti

Naravno sami sebe sistematski uništavani.kosme da kazni stranog investitora koji ispušta otrove u vazduh, vodu, zemlju bez kontrole, jer bože moj ostaće ljudi bez posla. Za utehu nismo još dotakli dno jer mi uvek možemo gore posebne, to nas istorija uči.

(Dobar) 0
(Slab) 0
08-May-22 15:02:27 PM



Dodajte komentar